Dit artikel is ook als pdf document beschikbaar.
Wie zijn we
Denktank 60+ Noord is een (niet gesubsidieerde) netwerkorganisatie die als vrijwilligers-organisatie actief is in Noord-Nederland: Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel.
Denktank 60+ Noord is onafhankelijk en vervult vaak de rol van luis in de pels. Juist vanwege die onafhankelijke positie wordt ze benaderd voor advies en actief meedenken en -doen in organisaties en projecten. Ze wil van onderop werken en op die manier maatschappelijke invloed hebben. Er is geen vaste werkwijze. De aanpak verschilt per project of onderwerp. Is tijdelijk of meer structureel, ook de rol kan verschillen: meedenker, onderzoeker, uitvoerder, trekker, begeleider, adviseur.
Denktank 60+ Noord bestaat uit een kleine kerngroep, die de activiteiten coördineert en daarnaast ouderen die actief zijn in werkgroepen en ouderendelegaties, al naargelang interesse en beschikbare tijd.
Doel
Bijdragen aan een beweging onder ouderen om in het Noorden van Nederland de participatie en eigen regie van ouderen te versterken en meer vorm te geven; op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Daarnaast bijdragen aan beleidsontwikkeling van organisaties die ouderen als doelgroep hebben, om ouderen zelf vanaf het begin bij beleid en onderzoek te betrekken en hen actief te bevragen naar ervaringen, wensen en behoeften. (zie verder ‘lees meer’)
Visie
Ouderen willen volwaardig meedoen in de samenleving van nu en straks. Waar in het verleden deskundigen en professionals plannen maakten en uitvoerden vanuit veronderstelde behoeften en wensen, willen nieuwe ouderen op hun eigen wijze de regie voeren over hun leven en leefwereld, samen met alle andere burgers. Dat kenmerkt een nieuwe wijze van participatie in en aan de samenleving in buurt, wijk, dorp en stad.
Onderlinge betrokkenheid en wederkerigheid zijn essentieel en geven betekenis aan ieders leven en maken dat ouderen deel (blijven) uitmaken van de inclusieve samenleving. Ook als er sprake is van een beperking of kwetsbaarheid, is wederkerigheid mogelijk en belangrijk en vergt het actief en proactief aandacht en vragen en doorvragen naar de eigen inbreng. Ervaringskennis en een luisterend oor voor anderen, bijvoorbeeld.
Speerpunten
- Actief meedoen: beleid en de praktijkuitvoering beïnvloeden. Als kerngroep van Denktank 60+Noord en met ouderen die actief zijn (we zijn voortdurend op zoek naar ouderen die met ons mee willen doen) participeren en we denken mee in zoveel mogelijk commissies, werkgroepen en klankbordgroepen. Een aandachtspunt daarin is ook altijd dat we de beeldvorming van ouderen in overeenstemming brengen met de realiteit. Bij ouderen zelf en maatschappij-breed.
- In netwerken: Om ouderenparticipatie te bewerkstelligen, effectueren en stimuleren.
- Bij ouderen en onderwijs: Een bijdrage leveren aan onderwijsinstellingen die professionals afleveren die met/voor ouderen werken.
- Preventie: Bevorderen dat ouderen actief aan de slag gaan met de voorbereiding op de nieuwe levensfase.
We werken hieraan door
- Netwerkbijeenkomst(en) en symposia mede te organiseren en zo kennis te verdiepen, ervaringskennis en deskundigheid van deelnemers te delen en kennis en ideeën te verbinden met vernieuwende activiteiten. Bijvoorbeeld via Regiotafels, de landelijke Raad van Ouderen, de ouderendelegaties Friesland-Groningen/Drenthe-Overijsel en tal van regionale en landelijke organisaties op het gebied van ouderen.
- Mee te denken met en participeren in het onderwijs in brede zin. Onder meer door middel van werkgroepen die betrokken zijn bij Hogeschool Windesheim, Hanzehogeschool, NHL-Stenden, MBO- opleidingen in Groningen en Drenthe, het UMCG en Martiniziekenhuis. Zie voor een toelichting het activiteitenoverzicht.
- mee te doen aan en/of opdrachtgever te zijn van onderzoek; bijvoorbeeld het VRbeelding-onderzoek van het Lectoraat ‘beter leven met dementie’’. En het onderzoek ‘Intergain’ van FAITH-Research.
- Samenwerking met diverse partners, instellingen, organisaties of (tijdelijke) initiatieven. We denken kritisch mee zodat de stem en de ideeën van ouderen doorklinken in de praktijkuitvoering en verankerd worden in beleid. Samenwerking met onder andere: Zorg Innovatie Forum (Platform Pouwer, Regiotafels), Beter Oud, Healthy Ageing, FAITH Research, de Drentse Alliantie Zorg met Ouderen, de gemeente Groningen.
- Cursussen i.s.m. anderen organiseren met als thema de voorbereiding op de toekomst, omdat de ouderdom een nieuwe levensfase is, die ook in die zin aandacht en eigen regie nodig heeft.
Lees meer
Er is op het gebied van wonen, welzijn en zorg nog geen sprake van inclusief beleid, waardoor er lang niet altijd ingespeeld wordt op wat ouderen belangrijk vinden. Te vaak wordt nog over ouderen gesproken of worden ideeën ontwikkeld voor in plaats van met ouderen. Denktank 60+ Noord realiseert zich dat dit proces tijd vergt maar ook dat samenwerken met burgers geen probleem is maar tot meerwaarde leidt.
Uit onderzoek blijkt dat sociale cohesie (binding tussen de mensen in een buurt/wijk) een positief effect heeft op de mentale fitheid van burgers. Een manier om dit gegeven als gemeente positief te benutten is om een omgeving te (laten) creëren waar professionals en (oudere) inwoners (ongeorganiseerd en georganiseerd) met elkaar van gedachten wisselen.
Elke situatie, elk dorp elke (stads-)wijk is weer anders en dat vraagt niet om blauwdrukken, maar om het proactief bevragen van ouderen. Zo geven ze zelf vorm aan hun betrokkenheid bij de omgeving en bij elkaar. Inmiddels zijn er allerlei lokale initiatieven gerealiseerd, waarbij ouderen gezamenlijk de regie in eigen hand hebben genomen om projecten te realiseren die de leefbaarheid en het welzijn in de eigen leefomgeving hebben vergroot (zie: het advies oudervriendelijk beleid gemeenten).
Beeldvorming: gebleken is dat de praktijk van de beeldvorming en de berichtgeving over ouderen in diverse media weerbarstig is en een onrealistisch beeld geeft. Bijvoorbeeld: de verzekeringsreclame met het ‘Zwitserleven- gevoel’ waarbij te jonge mensen die van het leven genieten in beeld komen. Of de reclame die een beeld van ouderen schetst alsof ze vooral hulpbehoevend zijn - sta-op stoel, aangepaste douche - om het leven te veraangenamen. Niet alle ouderen zijn financieel draagkrachtig en kunnen of willen zich dit soort producten permitteren. Deze beeldvorming die een deel van de werkelijkheid schetst, beïnvloedt wel ons denken. Van ouderen zelf, maar ook van alle anderen. Daarnaast blijkt uit onderzoek onder 65-plussers, dat zij bij ‘oud’ en ‘ouderdom’ vooral negatieve associaties hebben. Ze voelen zich vooral niet oud, maar jong van hart/geest en vitaal.
Uit eerder onderzoek naar culturele diversiteit, nog steeds relevant, blijkt dat het voor groepen die maatschappelijk met negatieve beelden geassocieerd worden, belangrijk is welke ideologieën instellingen, overheid en media communiceren over de waarde van deze specifieke groepen binnen het grotere geheel. Dit zou ook voor de situatie en eigenwaarde van ouderen een belangrijke schakel kunnen zijn.(1)
Denktank 60+ Noord richt de aandacht ook op de bewustwording van ouderen zelf: ‘wat wil ik later worden?’. Nu de levensverwachting is gestegen hebben ouderen ook na hun pensioneringgemiddeld nog een hele levensfase voor zich. Ook dan is nadenken over later belangrijk: welke keuzes maak je en hoe daag je jezelf uit om je te blijven ontwikkelen? Daarnaast is het noodzakelijk om te anticiperen op veranderende omstandigheden bij wonen, welzijn en zorg om ook in deze levensfase regie te houden.
Natuurlijk ziet Denktank 60+ Noord graag dat andere organisaties ook inzetten op bewustwording bij ouderen. Bijvoorbeeld gemeenten. Dat kan alleen tot goede resultaten leiden als er instrumenten worden ingezet die aansluiten bij wat in die omgeving het meeste effect heeft. Flexibiliteit is belangrijk! ‘Ouderen’ laten zich niet (altijd) als groep aanspreken; een meersporenbeleid biedt meer kansen op succes.
Anderzijds zet Denktank60+ Noord in op beïnvloeding en verandering van de maatschappelijke beeldvorming door directe betrokkenheid bij onderwijsinstellingen. Immers de jongere van nu is de hulpverlener of contactpersoon voor ouderen van straks. Het in gesprek zijn met studenten – en op andere manieren actief zijn in het onderwijs - is inspirerend voor beiden. Onderwijsinstellingen weten ons in toenemende mate te vinden. Ze doen via de Denktank een beroep op ouderen om te participeren in en kritisch mee te denken bij de opleiding van studenten die, in verschillende functies, met ouderen (gaan) werken.
Maar ook andere instellingen en organisaties kunnen wat dat betreft de handschoen oppakken en kritisch naar de eigen beeldvorming over ouderen en de wijze van communiceren over ouderen kijken.
DUS:
Veel ouderen willen zinvol bezig blijven, iets betekenen voor anderen, een bijdrage aan de samenleving leveren of zich inzetten.
Kortom welbevinden = in contact zijn = interactie aangaan. Maar ook ‘wie met beide benen op de grond blijft staan komt niet ver’. Denktank 60+ Noord blijft hieraan werken en nodigt ouderen, maar ook alle anderen uit om mee te doen.
1) Samenvatting van resultaten uit een onderzoek over ouderen en ouder worden in Nederland. Prof. Dr. Sabine Otten (Rijksuniversiteit Groningen), in samenwerking met Anjo Geluk en Joop Belderok* (Stichting Denktank 60+ Noord), 1 februari 2015 is nog steeds relevante informatie.
