Over de kracht van verhalen
Brinkgreve: ‘naast het willen weten had ik een andere drang: naar verhalen die de wereld overzichtelijk maakten, die orde schiepen. En als je eenmaal zelf verteller was kon je een andere orde creëren en personen transformeren. Beide behoeften zijn in mij blijven voortleven: aan de waarheid en aan de verbeelding, en de laatste wint aan kracht.’ Het vertellen van verhalen als het bedwingen, ordenen van de chaos. In het groot: je leven, de transities daarin of op microniveau, als je iets is overkomen dat je wilt duiden. Bij Brinkgreve begon het vertellen van eigen verhalen toen haar vader was opgehouden met voorlezen en zij haar zusjes en broer eindeloze vervolgverhalen ging voorlezen. ‘Verhalen’ zijn altijd een rol blijven spelen, op allerlei manieren.
Onder meer in de vorm van het levensverhaal van haar moeder dat ze optekende en dat een boekje werd – Ik heb ook een verhaal – en dat als een visitekaartje voor vrienden en bekenden van haar moeder fungeert. Verhalen en vooral de kracht ervan als thema van een boek dat vooral persoonlijk gekleurd is, maar ook laat zien hoe verhalen kunnen verbinden en richting kunnen geven in een tijd waarin oude ideologieën niet meer werken en er grote behoefte bestaat aan visies waarin mensen kunnen geloven.
Christien Brinkgreve is hoogleraar sociale wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Utrecht.
Anjo:
De brede blik van de socioloog had voor Brinkgreve iets aantrekkelijks: die gaf de illusie van orde en overzicht. Maar bij nader inzicht verbrokkelde het beeld vaak. Dat vroeg om een andere manier van kijken, die meer de meerduidigheid van de menselijke beleving kon weergeven. Die bleek wel te vinden in romans. Maar zijn romans wel bruikbaar in de sociologie? In de sociologie opgevat als de studie van de manieren waarop mensen de problemen van het samenleven kunnen oplossen, kunnen zeker romans dienen als een bron bij uitstek. Een van die romans is Badal van Ramil Ramdas. De zeggingskracht van verhalen – onder meer in een roman, in de verhalen van migrantenvrouwen, het verhaal van je moeder- en de manieren waarop je die tot uiting brengt – via autobiografisch schrijven, psychoanalyse bijvoorbeeld – vormen de rode draad van dit boek. Om over na te denken: ‘In ons eigen tijdperk van verbrokkeling en discontinuïteit verschaft het verhaal ons een van de meest levensvatbare vormen van identiteit – voor individu en gemeenschap. ‘
Een boeiend boek, vooral door de originele invalshoeken.
Christien Brinkgreve
ISBN 9789045025995
Uitgever: Atlas Contact, Amsterdam
Prijs: €18,99
