Jaap Kranenborg
Wanneer Maarten met pensioen gaat, begint dat helaas niet al te goed: het afscheid van zijn werk valt volledig in het water en op de eerste dag verliest hij ook nog zijn bril. En wat moet hij met die zeeën van tijd? Na de eerste paar weken in een gelukzalige vakantiestemming te hebben verkeerd, doemen steeds vaker de zogenoemde 'eindfasegevoelens' op. In een verwoede poging dit te bezweren, plant hij zijn dagen vol met activiteiten: cursussen, vrijwilligerswerk, filmfestivals, beurzen, reisjes in binnen- en buitenland en een heleboel meer. En al gaat niet alles van een leien dakje, naarmate het jaar vordert, beginnen zich de contouren af te tekenen van een nieuwe structuur als pensionado - en die is lang zo slecht nog niet.
Maarten beschrijft zijn eerste roerige jaar als pensionado aan zijn inmiddels overleden vader en ontdekt dat er meer overeenkomsten tussen hen zijn dan hij altijd heeft gedacht. De ontgroening van een eerstejaars gepensioneerde is een herkenbaar, humoristisch en ontroerend relaas over het gevreesde eerste jaar van het pensioen, waarin de band tussen vader en zoon als rode draad dient.
Anjo: ‘Hoofdpersoon Maarten gaat – na zijn loopbaan als docent aardrijkskunde - zijn leven als pensionado verkennen. Zijn vrouw werkt nog en zij speelt in het boek eigenlijk een ondergeschikte rol. Maarten neemt zijn ontgroening serieus. Een van zijn motto’s: “Er is een deur dichtgegaan. Er is een andere deur opengegaan. Je bent de winter van je leven ingegaan.”(Paul Auster). Dat typeert de wat zorgelijke ondertoon in het boek. Hij gaat op pad, naar de plaatsen waar hij heeft gewoond, naar vakantiebestemmingen van toen. Hij doet waar hij zin in heeft en probeert zijn draai te vinden, bijvoorbeeld bij een HOVO-cursus psychologie (herkenbaar: de mensen voorin de collegezaal komen met ellenlange vragen om hun eigen kennis ten toon te spreiden …) en komt in verband met een hartprobleem in het ziekenhuis terecht voor een behandeling. Hij geniet van zijn vrijheid, maar worstelt ook met de keerzijde ervan; met het gevoel dat alles wat hij doet vrijblijvend is, niet relevant is. Hij is immers zelf verantwoordelijk voor al die uren, minuten, seconden … Maarten draagt het boek op aan zijn overleden vader en aan zijn zieke broer. Het boek leest als een brief aan zijn vader die hij (weer)‘papa’ noemt. Als jongste zoon legt hij verantwoording af voor zijn leven en hij vergelijkt het zijne met dat van zijn vader: mannen en vaders uit verschillende generaties die hun eigen weg zijn gegaan. Kinderen van hun eigen tijd. Plekken van vroeger bezoeken, je verdiepen in je ouders, in je eigen keuzes: zijn dat thema’s van net-gepensioneerden, vroeg ik me al lezend af. Ga je dan – terwijl je ook bezig bent met je eigen toekomst – het verleden verwerken? In dit boek zijn de vrouwen vrijwel afwezig: zijn vrouw Anna en zijn moeder. Het gaat om Maarten zelf , zijn vader, broer en zijn eigen zoon. Maarten eindigt met de hoop dat zijn overleden vader een beeld heeft gekregen van zijn leven en zijn tijd. Op naar het tweede pensioenjaar, ontgroend, afgerekend met het verleden en zoals hij het zelf zegt, in navolging van zijn moeder, die het dan over koek en taart had: “als het op is, is het afgelopen”. Dat geldt ook voor het leven. Het boek is een roman, het leest als een autobiografie.’
Titel: De ontgroening van een eerstejaars gepensioneerde
Auteur: Jaap Kranenborg
Uitgever: Spectrum
ISBN: 9789000377626
Prijs: € 24,98
