8 maart - internationale Vrouwendag – Anjo Geluk-Bleumink
Als je zoals ik 75-plus bent, heb je ruime ervaring kunnen opdoen met de vrouwenbeweging. Je hebt kritiek kunnen leveren, mee kunnen demonstreren en dochters en zonen kunnen opvoeden met dit gedachtegoed. In de voorhoede kunnen staan, juist kunnen vasthouden aan tradities in de rolverdeling of … Daar hoorde altijd een keuze bij, die te maken had met solidariteit.
Afbeelding: Fiep Westendorp in ‘Voor de vrouw’ – Gioia Smid (2006)
Koplopers
De hele geschiedenis door zijn er veranderaars geweest, mensen die dwars tegen de gevestigde ideeën en meningen in, actie voerden. Voor mensenrechten, gelijke rechten voor mannen en vrouwen, onderdrukte groepen. Emancipatoir of feministisch.
Op 14 juni 1956 werd de ‘Wet handelingsonbekwaamheid’ afgeschaft. Getrouwde vrouwen mochten voortaan werken, een bankrekening openen en zonder toestemming van hun man op reis. Tot die datum moesten getrouwde vrouwen hun man om geld en toestemming vragen als ze bijvoorbeeld kleding of andere spullen wilden kopen. Ook konden ze geen verzekeringen afsluiten of geld van de bank halen. Vrouwen waren ‘handelingsonbekwaam’, zoals dat toen werd genoemd. Feministen waren daar fel tegen: mannen en vrouwen hoorden gelijke rechten te hebben. Alleen voor de dagelijkse boodschappen kreeg de vrouw huishoudgeld en de goedkeuring van haar echtgenoot. Want, zo omschreef het tijdschrift Vrij Nederland in 1949 het : …de man kan moeilijk de hele dag thuis blijven om bakker en melkboer te betalen. hij heeft wel wat beters te doen. Dus: ‘Huisvrouw is geen beroep, maar zij moet álles kunnen.’ Wat is uw beroep juffrouw? Zonder! Feministen hadden ook moeite met een andere wet uit 1924. Confessionele partijen hadden toen bepaald dat vrouwen op de dag van hun huwelijk werden ontslagen uit overheidsfuncties. Zo konden ze een toegewijde echtgenote, moeder en huisvrouw zijn. En zo werd je vanzelf ‘huisvrouw ’als je trouwde. Op een enkele vrouw na, die zich niets aantrok van alle kritiek – ook en juist van seksegenoten - en tegen de heersende lijn in werkende moeder werd. Haar kinderen zouden ‘voor galg en rad opgroeien’, ‘sleutelkinderen’ worden zonder een moeder die na schooltijd klaar zat met thee en een mariakaakje. Tot huisvrouw gemaakte vrouwen. Uiteindelijk zorgde het alleenstaande PvdA-Kamerlid Corry Tendeloo, vanwege haar ongehuwde status een ‘onvolkomen mens’ genoemd, op 14 juni 1956 voor de afschaffing van beide wetten. Wel bleef nog tot 1971 in het wetboek staan dat de man het ‘hoofd van de echtvereniging’ was en de vrouw aan hem ‘gehoorzaamheid was verschuldigd’. Zo’n 50 jaar later hebben we het hier niet meer over.
Via de ‘baas in eigen buik’ – beweging, de beide feministische golven, de 1990-maatregel maken we een reuzensprong naar 2022. Hoe hangt de vrouwenvlag erbij? Is er nog wel een echte vrouwenbeweging en waarvoor gaat die de barricaden op?
Gelijke beloning voor vrouwen en mannen, fifty-fifty vrouw-man in besturen? Of …
Voor mij is solidariteit alleen een thema voor 8 maart als er achter staat met wie je solidair wilt zijn …
Wat kan voor ons oudere vrouwen het thema voor dit jaar zijn? Voor mij: is dat solidariteit met koplopende ouderen, met veranderaars en doorzetters. Niet alleen voor ouderen, maar ook voor alle generaties na hen. En … solidariteit moet je doen!
