Over de vragen die iedereen zich ooit moet stellen - Barbara Ehrenreich
Oud genoeg om dood te gaan van Barbara Ehrenreich, winnaar van de Erasmusprijs 2018, is een vlijmscherp pleidooi voor een goed leven. Ieder mens ontdekt een keer dat het leven eindig is. Sommigen beseffen het als kind al, anderen pas wanneer de eerste grijze haren zich aandienen. Vaak proberen we dat besef zo snel mogelijk weer te verdringen, of we gaan ons ertegen verzetten met zalfjes, pilletjes of preventief medisch onderzoek. En dat is een misverstand, betoogt Ehrenreich in dit heerlijk nuchtere, geestige en tegelijkertijd diepgravende boek.
De mens heeft namelijk nauwelijks invloed op het verouderingsproces, in elk geval veel minder dan de gezondheidsindustrie ons wil doen geloven. Het enige wat we kunnen kopen is de illusie dat we de boel onder controle hebben. En daar koop je uiteindelijk natuurlijk niet veel voor. Wat ons te doen staat is zowel eenvoudig als lastig: we moeten onze sterfelijkheid accepteren en onzekerheid aanvaarden.
Anjo Geluk:
‘ De druk om fit en slank te blijven, controle over je lichaam te houden, verdwijnt niet bij de ouderdom. (…) Misschien had je gehoopt dat er een ligstoel of hangmat voor je klaar zou staan na al die jaren van stress of al die lichamelijke inspanningen als je met je handen hebt gewerkt.” De sportschool wacht en allerlei bazige zelfhulpboeken voor senioren schrijven voor hoe je gezond, succesvol, actief oud kunt worden, als je je maar aan hun adviezen houdt. ‘Mag’ je niet meer eten wat je lekker vindt en ‘moet ’ je verplicht naar de sportschool terwijl je daar de pest aan hebt? Het is al te gemakkelijk om te wijzen naar tegenstrijdige richtlijnen en diëten. De discussies over de effectiviteit gaan maar door, maar dat wil niet zeggen dat het geen zin heeft om na te denken over je leefstijl en voedingspatroon. Ehrenreich bevindt zich te midden van (Amerikaanse) hoogopgeleide ouderen die vanaf de middelbare leeftijd druk bezig zijn met gezondheidgerelateerde onderzoeken en behandelingen Zelf besluit ze dat ze oud genoeg is om te sterven en om niet meer mee te doen aan screenings en jaarlijkse controles. Voor haar hoort daar een verstandige, sobere, matige leefwijze bij en ze gaat uitvoerig in op het hoe en waarom daarvan. Hoe zit het met de verantwoordelijkheid voor de keuzes die je maakt? Is het eigen schuld als je niet de discipline kunt opbrengen om alles te doen voor een lang en gezond leven? En als er ernstige ziektes op je weg komen? Ehrenreich stelt de juiste vragen, maar geeft geen eenduidige antwoorden, omdat elk van ons die zelf moet geven. Ze geeft wel een berg informatie, waarin je je eigen weg moet vinden en … zekerheid is er nooit. Haar boek is verfrissend nuchter; een aanrader. Het enige nadeel vind ik dat het af en toe wel erg wijdlopig is.’
Titel: Oud genoeg om dood te gaan
Auteur: Barbara Ehrenreich
ISBN: : 9789045032665
Uitgever: Atlas Contact, Amsterdam
Prijs: €19,99
