Over dementie: een bijzonder lang afscheid - Nicci Gerrard
In dit persoonlijke boek onderzoekt Nicci Gerrard alle aspecten van dementie. Wat is het? Hoe gaat de maatschappij ermee om en wat zegt de wetenschap erover? Hoe ziet het eruit voor een buitenstaander en hoe is het om deze ziekte zelf te hebben? Zo kijkt ze naar kunst, literatuur en filosofie. Want wat betekent het om mens te zijn, om een identiteit te hebben, om een zelf te hebben en dat vervolgens kwijt te raken?
Sinds de dood van haar vader John Gerrard is Nicci Gerrard een inspirerend voorvechter geworden van de rechten van patiënten met dementie en de mensen die voor ze zorgen: “Sinds ik mijn vader in slow motion heb zien sterven, tot zijn werkelijke dood in november 2014, ben ik veel bezig geweest met dementie: met degenen die het hebben en degenen die voor hen zorgen.” Nicci Gerrard ontving de Orwell Prize voor journalistiek voor het schrijven over de zorg en het begrip voor patiënten met dementie.
Nicci Gerrard was lange tijd journaliste, onder andere bij de gerenommeerde Britse krant The Observer en ze is de vrouwelijke helft van het bijzonder succesvolle schrijversduo Nicci French. In 2003 verscheen haar solodebuut De onderstroom. Daarna volgden de bestsellers In het maanlicht, Het voorbijgaan, Het weerzien, Nooit vergeten en Huis van herinneringen.
Anjo: ‘De Engelse titel van het boek What dementia teaches us about love doet nog meer recht aan de inhoud van dit rijke, noodzakelijke boek. Rijk, omdat het niet alleen nadrukkelijk en op een manier die de lezer confronteert met haar of zijn eigen denkbeelden over en ervaringen met dementie, maar laat zien dat dementie geen ziekte is als andere, maar een ziekte die een eigen benadering nodig heeft. Noodzakelijk, omdat Gerrard ingaat op existentiële vragen. Wat, als er geen woorden meer zijn? Wanneer klinkt de misthoorn? Gerrard zegt het zo: “We worden geboren met niets en steen voor steen bouwen we aan het enorme, prachtige gebouw van het zelf: taal, kennis, relaties, bezittingen, ervaringen, herinneringen en liefde. Vooral herinneringen en liefde.” Bij dementie raakt het zelf steeds meer onder een laag steen bedolven en dat proces gaat gepaard met ongenadig lijden, angst, schaamte, hopeloosheid en eenzaamheid. Voor de patiënt, maar ook voor de naasten. Over een mantelzorger: “Zij is alleen, alles wat ze samen hebben gedaan is als zand tussen haar vingers weggegleden en de toekomst is vernield.” Een van de dilemma’s is dan immers je terugtrekken om het zelf te beschermen of ten onder gaan aan de behoeften van de afhankelijke ander. Je kunt dit boek niet lezen zonder zelf aangesproken te worden. Dan gaat het over oud worden, over de liefde; over hoeveel je kunt of wilt geven. Hoeveel moet een mens geven? Alles?
Na de dood van haar vader heeft Gerrard de campagne ‘Het kan ook anders’ opgezet, met als doel een humanere, meer op de gehele mens gerichte benadering van mensen met dementie. Dementie is een thema dat betrekking heeft op de hele samenleving en verdient bredere aandacht; ook daarom is dit boek een aanrader. Humaan, indringend, goed geschreven.’
Titel: Woorden schieten tekort – over dementie: een bijzonder lang afscheid
Auteur: Nicci Gerrard
ISBN: 9789029093415
Uitgever: J.M. Meulenhoff, Amsterdam Prijs: € 20,-
